met baksteenvulling
Een
vakwerkhuis
of -boerderij
is stevig, zolang het goed onderhouden wordt.
Zelfs zonder
onderhoud
blijkt het, met wat geluk, nog eeuwen overeind te kunnen blijven.
In het verleden had het onderhoud vooral een pragmatische inslag.
Daarom is van veel vakwerkbouw de
vlechtwerkvulling
in de loop der
tijden vervangen door de steeds goedkoper wordende
baksteen.
In de gebieden waar
baksteen
al vroeg volop verkrijgbaar was,
werd al bij de bouw van een nieuw vakwerkhuis
gerekend op een
baksteenvulling.
Of vakwerk met een baksteenvulling oorspronkelijk zo bedoeld is,
kan vaak nagegaan worden door de vulling te bekijken.
Wanneer de vakken achteraf gevuld zijn met baksteen, zal de hoogte van een
vak bijna nooit precies overeenkomen met een aantal baksteenlagen.
Bovenaan moet dus 'gesmokkeld' worden door bovenin het vak een
rij stenen schuin te plaatsten; dat is dan een
stroomlaag.
Ook het
houtskelet
geeft aanwijzingen: zijn er ongebruikte
toognagelgaten
naast een
baksteenvulling, dan wijzen deze op verdwenen
schoren
en was het vak
oorspronkelijk waarschijnlijk met vlechtwerk gevuld.
Tekst: Jean Penders, 09-2005. Bronnen: zie literatuurlijst. Foto: Jean Penders